کرمان از استان های مرکزی در ایران که از قدیمی ترین استان های کشور بشمار می رود، این استان با داشتن شهرهای تاریخی بسیار زیاد و داشتن مکان های تاریخی و تفریحی از مقاصد پرطرفدار در کرمان بشمار می رود، کرمان جزو شهرهای بزرگ ایران که سالانه میزبان گردشگران بسیار زیادی از سراسر دنیا می باشد، در این مقاله قصد داریم به معرفی یکی از جاذبه های کرمان گنبد جبیله بپردازیم با ما همراه باشید.
معرفی گنبد جبیله کرمان
گنبد جبلیه از مکان های دیدنی کرمان که در بخش شرقی این شهر در نزدیکی دو قبرستان صاحب الزمان و سید حسین قرار گرفته است، گنبد جبلیه بنایی تاریخی که از مصالحی همچون سنگ و گچ ساخته شده و دارای معماری جذابی با گنبدی هشت ضلعی می باشد، قدمت این بنای تاریخی مشخص نیست عده ای از پژوهشگران اروپایی این بنا را متعلق به دوره سلجوقیان می دانند و برخی نیز قدمت آن را به اواخر دوره ساسانی و گنبد آن را متعلق به دوران پیش از اسلام می دانند، گنبد جبلیه بناهای زرتشتی و گبری که به همین نام نیز معروف می باشد. عده ای این گنبد را آتشکده و مقبره یکی از زرتشتیان می دانند و برخی نیز این بنا را مزار سید محمد تباشیری می دانند. که باز هم اطلاعات دقیقی از گذشته و تاریخچه ی آن در دسترس نیست.
معماری گنبد جبیله کرمان
گنبد جبلیه از بناهای تاریخی کرمان به صورت هشت ضلعی ساخته شده که هر عرض آن حدود 2 متر می باشد، این بنای تاریخی کاملا از سنگ و گنبد آن نیز از آجر ساخته شده اند، گنبد جبلیه از بناهای ارزشمند و تاریخی که دارای تزئیناتی همچون گچبری های زیبا در داخل آن می باشد، در داخل بنا بر روی دیوارها از مصالحی مانند سنگ لاشه با ملات گچ و آهک استفاده شده، جالب است بدانید از مصالح بکار رفته در این بنا شیر شتر است، دلیل استفاده از شیر شتر استحکام بخشی و مقاومت این بنا بوده، گنبد هشت ضلعی جبلیه کرمان بر روی پایه ۳ متری قرار دارد، گنبدی به شکل دو هلال نیز بر روی این بنا قرار دارد که قطر داخل آن ۱۸ فوت و هر طرفی از آن نیز ۱۸ فوت می باشد وو نوک آن آجری و به شکل دایره می باشد.
نمای بیرونی گنبد از بخش های مختلفی همچون:
بخش پایینی: که دارای دیوارهای ضخیم و یک طاقنمای قوس دار در هر ضلع می باشد و تزئیناتی مانند لوح های تزئینی به شکل مربع و مستطیل که در داخل قوس ها وجود دارد.
بخش میانی: در بالای قسمت اول پا گردی بخش میانی قرار دارد که دارای عرض ۱.۵ متر می باشد، در این بخش طاق نماها با قوس تیزدار و نورگیرهای مستطیل شکل می باشد.
بخش فوقانی: این بخش دارای عرضی حدود یک متر و یک پاگرد با اضلاعی حدود ۳۲ در ۲۴ به شکل مستطیل عمودی و افقی می باشد، طاق نماهای این بخش دارای ضخامت کمی بوده و از مصالح آجر و سنگ ساخته شده است.
فضای داخلی: این فضا دارای شانزده طاق نما یا قوس تیزدار می باشد و تزئیناتی ندارد و گچبری های آن در طول سالیان دراز از بین رفته اند.
کتیبه های گنبد جبلیه
در داخل گنبد جبلیه کرمان کتیبه های ارزشمندی قرار دارد، این کتیبه که به نام مسجد آبدر اشکان معروف است قطعه سنگی می باشد که با خط کوفی بر روی آن حک شده است، این کتیبه در در سال ۱۳۷۷ توسط احمد ایلاقی کشف شد و این کتیبه سنگ قبری می باشد که دارای ابعادی حدود ۲۶ در ۲۲ متر است و در حاشیه آن و قسمت پایین گوشه سمت راست آن آیاتی از سوره آل عمران حک شده است، همچنین بیش از ۱۲۰ قطعه سنگ حجاری شده دیگر درگنبد جبلیه و اطراف آن کشف شد که مربوط به دوره های مختلف تاریخی می باشد، در این گنبد مقبره هایی وجود دارد که سنگ هزار ساله بر روی آنها قرار گرفته که مشخصات مربوط به فرد دفن شده بر روی آن حک شده است، این مقبره ها مربوط به خواجه اتابک و میرزا آقاخان، پسر میرزا احمد علی خان وزیری و … می باشد. گنبد جبلیه به دلیل وجود این سنگ های تاریخی متعدد به موزه سنگ کرمان تبدیل شده و در در سال ۱۳۱۶ توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
ساعات کار موزه سنگ گنبد جبلیه کرمان
برای بازدید از موزه سنگ کرمان باید از 9 صبح تا 18 به بازدید بپردازید، در ضمن لازم است بدانید برای بازدید از این موزه باید مبلغی را برای هزینه ورودی پرداخت نمایید.
مکان های نزدیک به گنبد جبلیه کرمان
از جاذبه های دیدنی کرمان که در اطراف گنبد جبلیه کرمان قرار دارد می توان به موزه ساعت، حمام گنجعلی خان، بازار وکیل، قلعه اردشیر اشاره کرد، در ادامه با چند مورد از این جاذبه ها آشنا خواهید شد.
قلعه اردشیر خان کرمان
قلعه تاریخی اردشیر در بخش شرقی شهر کرمان بر روی یک تپه قرار دارد و مربوط به قبل از ورود اسلام به داخل ایران می باشد، قلعه اردشیر خان امروزه به خرابه ای تبدیل شده است.
بازار وکیل کرمان
از دیگر مکان های دیدنی در کرمان می توان به بازار وکیل کرمان اشاره کرد، این بازار تاریخی دارای معماری بی نظیر ایرانی و جذابی می باشد، بازار وکیل در سال ۱۲۸۲ قمری به دستور محمد اسماعیل خان وکیل الملک حاکم وقت کرمان ساخته شد و دارای غرف های زیادی می باشد که هر کدام متعلق به صنف خاصی می باشد.
مجموعه ابراهیم خان کرمان
از دیگر دیدنی های کرمان مجموعه ابراهیم خان می باشد که قدمت آن به دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار باز می گردد، این مجموعه شامل مدرسه، حمام، آب انبار و بازار می باشد. مجموعه ابراهیم خان در میدان گنجعلی خان کرمان قرار دارد.
مسیر دسترسی به گنبد جبلیه کرمان
برای دسترسی به گنبد جبلیه باید ابتدا به کرمان رفته و از آنجا به سمت کوه های صاحب الزمان و خیابان زریسف بروید، این بنای تاریخی در شرقی ترین بخش شهر کرمان قرار دارد.
آدرس گنبد جبلیه: استان کرمان، شرق کرمان، خیابان شهدا
